Nawyki cz. 1 - nie tędy droga

W ciągu życia wielokrotnie pragniemy zmieniać siebie. Chcemy nabywać umiejętności, ćwiczyć na siłowni, pisać książki, prowadzić zdrowszy tryb życia itd. I zazwyczaj po krótkim okresie intensywnego treningu odpuszczamy, bo kończy się motywacja. Niektórzy potrafią wytrwać w swoich postanowieniach znacznie dłużej - mają tzw. silną wolę, albo inaczej mówiąc wysokie zasoby sił samokontroli, które zużywają na regularne ćwiczenia. Ale i oni, jeśli nie odkryli w tych ćwiczeniach swojej pasji lub nie zmieniają przyzwyczajeń w nawyki, z czasem porzucają postanowienia.

Dlaczego? Ponieważ za każdym razem, gdy przymierzają się do realizacji pojedynczego ćwiczenia, muszą zużyć część siły samokontroli. A zasoby silnej woli są ograniczone, zależne od stanu zdrowia, pogody, motywacji, wytrenowania i wielu innych czynników. I gdy zasoby samokontroli wyczerpują się danego dnia, zmuszenie się do działania wymaga walki. Dzień w dzień walka, czasami przerywana motywacyjnymi zrywami, aż wreszcie odpuszczamy.

Silna wola jest potrzebna nie tylko by trwać w postanowieniach - często zużywamy ją nieświadomie w takich powszechnych sytuacjach jak:

- utrzymywanie skupienia w pracy, gdy wokół dzwonią telefony, koledzy przerywają pracę pytaniami, czatami,
- opieranie się pokusom, np. sięgnięcia po słodycze,
- dokonywanie wyborów, np. zastanawianie się, które buty kupić,
- podejmowanie decyzji, planowanie, myślenie,
- zajmowanie się dziećmi - uważanie, by nie zrobiły sobie krzywdy, nie zniszczyły czegoś itd.

Gdy miks takich zdarzeń wydrenuje twoje zasoby sił samokontroli, jest niewielka szansa, że po powrocie z pracy założysz dresik i wykonasz godzinny trening. Raczej wyciągniesz piwo z lodówki i zalegniesz przed telewizorem, a wyrzuty sumienia że znowu nie dałeś rady zagłuszysz starym dobrym: olać ćwiczenia, po prostu nie mam na nie czasu, może za rok.

I można by przejść nad tematem do porządku dziennego, ewentualnie odgrzewać go w styczniu, kiedy na każdym portalu króluje wysyp artykułów o fiasku postanowień noworocznych. Ale zapewne w trakcie lektury tego wpisu niejednemu z was zapaliła się lampka - jak to, przecież ja lubię zgiełk w pracy i pływam tam jak ryba w wodzie, lub: dla mnie zajmowanie się dziećmi to zabawa, inny powie, że myślenie i planowanie przychodzi mu bez trudu. Ale OK, pomyśli dalej - każdy jest inny, w końcu do ćwiczeń i porzucenia słodyczy zmusić się nie potrafię, więc coś w tym jest.

Kolejny artykuł o czymś oczywistym? Tylko pozornie - gdy zobaczysz, że do każdej z tych sytuacji można w prosty sposób wypracować metody, by nas nie męczyły i nie zużywały pokładów siły woli, zrozumiesz, że cechy charakteru, osobowości nie są monolitem. Możesz je kształtować i prowadzić w zamierzonym kierunku. Możesz się zmienić bez męki, jeśli dasz sobie trochę czasu, uwagi i wdrożysz kilka rutynowych działań. O tym wszystkim będę pisał w serii o nawykach.