Lehman i GetBack - bliźniacze krachy

Spadki cen małych spółek z 2018 nazywane są bessą płynnościową, ponieważ radykalne przeceny wielu z nich nie wynikały z pogorszenia sytuacji fundamentalnej, ale zamykania pozycji na wyścigi przez fundusze i drobnych inwestorów. Detonatorem dwóch krachów na indeksie SWIG80 były wydarzenia związane z upadkiem największego szwindla w dziejach GPW: spółki windykacyjnej GetBack. W efekcie rynek zaczął zachowywać się bardzo podobnie do amerykańskiego w czasie paniki sprzed 10 lat.

Przyjrzymy się dziś zachowaniu indeksów S&P500 2007-2009 oraz SWIG80 2017-2019 i spróbujemy nakreślić mapę przyszłych zachowań polskich akcji, gdyby korelacja została zachowana:

Faza 1

USA 07.2007-03.2008: wysokie stopy procentowe przekłuły wreszcie balon spekulacyjny na nieruchomościach, zaczęły się jednak sypać przedsiębiorstwa uzależnione od taniego kredytu oraz obligacje zabezpieczone nieruchomościami. W marcu rynek osiąga lokalny dołek, gdy Fed ogłasza ratunek Bear Stearns.

Polska 04-11.2017: wydaje się, że hossa w Polsce dopiero wystartowała, a jednak przez kolejne miesiące SWIG80 wyrysowuje kolejne spadkowe świece. W październiku spadki przyspieszają, a podczas listopadowego lokalnego dołka obserwowane są elementy paniki. Indeks Nastrojów Inwestorów dopiero otarł się o 0 punktów.

Faza 2

USA 03-05.2008: korekta pierwszej fali bessy przynosi wzrost optymizmu inwestorów indywidualnych (AAII), wielu wierzy w powrót hossy po kilkumiesięcznej korekcie.

Polska 11.2017-01.2018: dynamiczne odbicie przynosi wiarę w powrót hossy na małe spółki (indeks WIG20, który został zmasakrowany na przełomie 2015/2016 pozostaje silny). Pierwszy raz od lipca fundusze akcyjne notują więcej wpływów nowych środków, niż wypłat.

Faza 3

USA 04-11.2008: na jaw wychodzą kolejne problemy branży finansowej, rynki całego świata osuwają się. 15 września bankrutuje bank inwestycyjny Lehman Brothers, zapoczątkowując największy krach XXI wieku.

Polska 02-09.2018: początkowe spadki są niemrawe, więcej dzieje się w Stanach, gdzie dosłownie wybucha zmienność. Jednak gdy w kwietniu GPW zawiesza obrót akcjami GetBack wydarzenia nabierają tempa: dochodzi do pierwszego załamania, które kulminuje w lipcu. Sierpień przynosi tylko chwilowe uspokojenie: na koniec miesiąca ABW aresztuje byłych prezesów funduszu Altus, co sprowadza kolejną falę wyprzedaży. Sentyment inwestorów spada na rekordowo niskie poziomy.

Faza 4

USA 11.2008-03.2009: grudniowe odbicie przynosi chwilową nadzieję, że najgorsze już za nami, jednak od nowego roku rynek wpada w bezwzględną spiralę spadków. Sentyment przebija dno z każdym odczytem, rynek osiąga poziomy nie widziane od ponad dekady.

Polska 10-12.2018: zaledwie 3 z 15 tygodni SWIG80 jest w stanie zamknąć na plusie. Każda informacja wykorzystywana jest do sprzedaży akcji. W dodatku załamuje się giełda w USA, co skłania wielu inwestorów do skreślenia 2019 roku. Sentyment przez całe miesiące utrzymuje się poniżej 0, przy dnie wynoszącym -40. Taka sytuacja nigdy wcześniej nie miało miejsca na GPW.

Faza 5

USA 03-06.2009: pierwsza dynamiczna fala wzrostów uznawana jest przez większość graczy za kolejną korektę w "new great depression". W mediach krachmeni prześcigają się w wizjach upadku systemu papierowego pieniądza. Dominują analogie do bessy 1929-1932. Nieliczni, którzy kupili w dołku kasują szybkie zyski, by zdążyć przed kolejną falą wyprzedaży.

Polska 01.2019-?? : wzrosty "bez fundamentów", "odbicie zdechłego kota", akcje rosną, choć w USA bessa dopiero wystartowała, powszechne oczekiwanie końca korekty w bessie.

Faza 6

USA 06-07.2009: wreszcie upragnione spadki, wszyscy zajęli już krótkie pozycje i liczą na powtórkę giga zysków z październikowego krachu, na który oczywiście się nie załapali. Tymczasem rynek łapie ich w pułapkę i przyspiesza wzrosty.

USA 02.2019-?? : nie wiem jak sprawa wygląda w Polsce, ale z tego co czytam, to niejeden w USA liczy na jeszcze jeden krach taki jak w lutym czy grudniu 2018, bo tym razem już ma shorty...