Grać z trendem albo spekulować na przykładzie kruszców

Kiedy zaczynałem grać na giełdzie w 2008 roku kruszce stawały się modne wśród blogerów-inwestorów. Rok-dwa później na portalach aukcyjnych wybuchła jakaś mania - wszyscy chcieli mieć sztabki z czystego złota i srebra, bo tylko w nich miało być możliwe odkładanie na emeryturę. Sam kupowałem trochę srebra, ale gdy jego cena podwoiła się w 2011, wyprzedałem kolekcję (z ciężkim sercem, bo podobały mi się medale kolejek i samochodów). Skusiła mnie zwyczajnie okazja - w swojej dotychczasowej "inwestorskiej" karierze nigdy wcześniej nie wytrzymałem z jakimś aktywem do 100% wzrostu ceny, bo ciągle gapiłem się w notowania i jak tylko moje akcje czy certyfikaty notowały zysk, to go kasowałem.

W 2011 obserwowaliśmy na kruszcach klasyczną bańkę. Max Keiser nawoływał w swoich filmikach do kupowania srebra i wystrzelenia JP Morgan z shortów. Gdy cena zaczęła wymykać się spod kontroli Chicago Mercantile Exchange podwyższyło dwukrotnie wymagany depozyt i zbiło cenę. Wychodzenie z kruszców funduszy hedge dopełniło dzieła i trend trwający 10 lat się odwrócił. Kluczowe jest ostatnie zdanie - 10 lat. Tyle czasu srebro rosło sobie 12-krotnie z poziomu nieco ponad 4 dolarów do 49. A tłum rzucił się na nie gdy cena przebiła 20$ (też należałem do tej grupy). Srebro wyrażone w złotych: 16.48 w 2001 vs 133.85 w 2011.

Od czasu pęknięcia bańki minęły 3 lata. To bardzo długo dla posiadaczy kruszców, którzy kupili drogo i nie sprzedali w porę. Wielu uśredniało lub dopiero dołączało do posiadających, bo wcześniej tylko obserwowali i bali się kupić drogo, ale gdy cena spadła o 30%, wreszcie pojawiła się super okazja... Wyłamanie bariery 1500$ za uncję złota w 2013 pogrzebało wiele nadziei, natomiast ostatnia fala spadkowa, gdy na srebrze trzasło wsparcie na 18.6$ nie została jakoś specjalnie odnotowana - blogi o kruszcach świecą pustkami. Ci, którzy jeszcze niedawno ekscytowali się złotem/srebrem pochowali zbiory i zajęli się innymi sprawami. Ostatecznie metal jeść nie musi, a kiedyś trend się odwróci.

Nanieśmy klasyczny model bańki na wykres złota (trochę go powyginałem, żeby pasował do dat) :

Raczej wątpię, czy ostatnie podejście pod linię trendu to 'Return to the mean'. Nawet jeśli, to nie liczyłbym na kontynuację trendu z takim nachyleniem jak dotychczas w ciągu najbliższych lat. Zbyt wielu ludzi zostało poparzonych. Rozciągnijmy wykres w czasie:

Uwaga: linie pokazują zasięgi czasowe, a nie cenowe

Poprzednia spektakularna hossa na kruszcach trwała również 10 lat, po czym przeszła w 20-letnią bessę. Ktoś powie, że nie była to bessa, tylko konsolidacja, inny zauważy, że w przeciągu tych lat były wielomiesięczne okresy, które można nazwać hossą. Owszem - ale w tym czasie na złocie mogli zarobić tylko spekulanci/gracze, a nie inwestorzy. Podobnie jest dzisiaj - gracze co jakiś czas ogłaszają, że kupują złoto na wsparciach, tyle że za pomocą instrumentów pochodnych i wywalają po wzroście o kilka procent.

Rozpatrzmy teraz wykres srebra w PLN:

Ten kanał obrazuje inflację polskiej waluty. I tu skłaniałbym się do umiarkowanego optymizmu wśród posiadaczy kruszców - może hossa szybko nie wróci, ale też złote aktywa nie powinny już tracić. Będą spełniały rolę zabezpieczenia przed erozją papierowego pieniądza - czyli to, co głoszono jako obowiązujący paradygmat gdy cena była 100% wyższa.

Wnioski z tego wpisu?

1. Określenie trendu na aktywie, w które inwestujesz to podstawa. Jeżeli akcje, kruszce czy obligacje rosną i jesteś po długiej stronie, utrzymuj pozycję. Gdy fundamenty mówią, że jest już drogo, bierz część zysku, a resztę zabezpiecz.

2. Jeżeli aktywo, w które inwestujesz jest w trendzie spadkowym, możesz na nim tylko spekulować w krótkim terminie. Trendy trwają dłużej niż się wszystkim wydaje, co sam mogę zaświadczyć nietrafionymi prognozami zakończenia hossy w USA w tym roku.

3. Jeżeli nie znasz się na inwestowaniu/spekulacji, ale kupiłeś coś w trendzie za 5 dwunasta (jak ja w srebro w 2009-2010) i obserwujesz wokół euforię, uciekaj z zyskiem i nie wracaj! Ilu ludzi złapało Pana Boga za nogi, gdy sprzedali w 2007 dwa razy drożej mieszkanie nabyte kilka lat wcześniej, by za chwilę wpakować się w potężny kredyt na apartament czy dom. Trendy trwają latami, a pierwszy spadek ceny o 10-30% od szczytu to zaledwie preludium urealnienia (a potem zdołowania) ceny.

Trzy oczywiste zasady, które stosuje na odwrót większość ludzi inwestujących w akcje, kruszce, nieruchomości, ziemię i inne aktywa.